Paşalar Fosil Kazısı 1965-1969 yılları arasında yapılmış olan Türkiye Neojen Linyit Araştırmaları Programı sırasında Paşalar fosil yatağımız orman yolu açılırken ortaya çıkmıştır. Alt-Orta Miyosen döneme tarihlenen Paşalar fosil yatağı, Anadolu’nun Neojen sınıflamasında tanımlanmış olan 12 fauna grubundan birisi ve en eskisidir. Kronolojik olarak günümüzden yaklaşık 15 milyon yıl önceye tarihlenmektedir. Paşalar fosil yatağının çökelme yapısına bakıldığında en alttan başlayarak sırası ile; konglomera, alt kalkerli silt, yeşilimsi gri ince-orta kum, üst kalkerli silt ünitelerinin üst üste tabakalaşmasından oluştuğu görülmektedir. 63 türü memeli hayvan türünü içeren tekil ve zengin bir hayvan topluluğu olan Paşalar fosil yatağından elde edilen bilgilere göre bugün soyu tükenmiş türler sırasıyla; Etçillerden Ayıgiller, Sansargiller, Sırtlangiller, Kedigiller, küçük memeli hayvan ailelerinden Böcekçiller, Tavşangiller ve Kemirgenlerin yanı sıra, Toynaklılar, Gergedangiller, Atgiller ve Hortumlugiller gibi ailelere ait fosil örnekler ele geçmiştir. Bu türlerin bir arada yaşamış olması ormanlık bir ortamın varlığını göstermektedir. Bunlar arasında özellikle Hortumlugiller ailesinden Gomphoterium pasalarense ile adlandırılan Paşalar’a özgü bir fil türü de dünya bilim literatürüne “Paşalar Fili” olarak kayıtlanmıştır. Paşalar Kazısı 2024 Kazı Çalışmaları 5 aşamadan oluşmaktadır; 1. Kazı çalışması; Paşalar Kazısı 15 milyon yıllık fosillerin çıkarıldığı bir kazıdır. Bu kazı çalışmasında titiz çalışıldığından kazı alanı 1m2’lik karelere bölünerek yürütülmektedir. Her öğrenci 1 karede tüm kazı sezonu boyunca çalışmaktadır. Öğrenciler kendilerine verilen karedeki fosillerin çıkarılma işleminden sorumludur. 2. Yıkama-Eleme Çalışmaları: Öğrenciler kendi karelerinden çıkarılan toprakları, kare etiketlerinin bulunduğu kovalara doldurmalıdır. Daha sonra bu kovaların içindeki topraklara su kanalında, su yardımıyla yıkama işlemi uygulanmaktadır. Yıkanan topraklar kare numaralarına göre serilmektedir. Daha sonra kuruyan bu toprakların içindeki fosil parçaları ayıklanmaktadır. 3. Tafonomi:Yıkama-Eleme işlemleri sonucunda bulunan fosil parçaları boyutlarına ve türlerine göre sınıflandırılarak kare numaralarıyla birlikte kaldırılmaktadır. 4. Fosillerin Temizlenmesi ve Onarımı: Kazı alanından çıkarılan tanımlanabilir ve fosil numarası verilen fosillerin temizlik ve onarım işlemleri yapılır. 5. Fosillerin bilimsel çalışılması ve yayın aşaması; alanında uzman bilim insanları tarafından söz konusu fosiller üzerinde bilimsel çalışmalar yapılmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda Paşalar Kazısında çalışacak öğrenciler/gönüllüler kazı alanında fosillerin çıkarılması, kazıdan çıkan toprakların yıkama-eleme ve ayıklama işlemlerinden sorumlu olacaklardır. Gönüllülerin 1 ay süre ile kazı alanında çalışmaları planlanmaktadır. Gönüllüler için konaklama, yemek ve yol giderleri karşılanacaktır.